Norma EN-54 jest europejskim standardem określającym jakość produkowanych części składowych systemów sygnalizacji pożarowej. Każdy z obszarów przedstawiony jest w oddzielnym zeszycie.
Co to jest standard produktu?
Standard produktu określa powtarzalność i wytrzymałość produktu, jednakże nie definiuje jego wszystkich możliwości i szczególnych cech funkcjonalnych.
EN-54-20 zasysające systemy detekcji dymu (ASD)
EN-54 część 20 jest europejskim standardem dla zasysających systemów detekcji dymu, określanych skrótem branżowym ASD (ang. Aspirating Smoke Detection), zawierającym nową klasyfikację systemów zasysających (Tab. 1.). Taka klasyfikacja pozwala projektantom i instalatorom na wybranie odpowiedniego systemu dla wymaganej czułości ASD chronionego obszaru.
EN-54-20 jest w pełni uprawomocnionym standardem dla wytycznych konstrukcyjnych. Z początkiem lipca 2009 r. wszystkie produkty wchodzące w skład zasysającego systemu detekcji dymu, oferowanego na terenie Unii Europejskiej, będą musiały być przebadane na zgodność z normą EN-54-20 i muszą odpowiadać jej standardom, aby mogły uzyskać niezbędny znak CE. W Europie jest tylko osiem notyfikowanych laboratoriów badawczych.
Z dniem pierwszego lipca standard 2009 EN-54-20 będzie jedynym obowiązującym dokumentem normatywnym dla systemów zasysających.
Co nowego?
Norma jest nową klasyfikacją systemów zasysających. Nie jest jednak rodzajem wytycznych projektowych. Określa ona precyzyjnie, jakie parametry minimalne musi spełniać system i co w ramach oferowanych produktów powinien zapewniać producent. Zauważyć można korzyści bezpośrednio przekładające się na komfort i poziom pracy projektantów. Zgodnie z wytycznymi normy producenci urządzeń są zobowiązani do uzupełnienia dokumentacji wyrobów o informacje, jakiej klasie odpowiada dane urządzenie i przy ilu otworach ssących ta klasa została uzyskana. Producent powinien zapewnić niezbędne narzędzia (oprogramowanie modelowe), służące do symulacji zaprojektowanej instalacji. Narzędzia takie muszą posiadać zaimplementowany moduł obliczający system zgodnie z wymaganiami normy EN-54-20.
Korzyści wypływające z wprowadzenia normy
Norma adresowana jest do producentów, ale korzyści z jej wprowadzenia czerpią też projektanci i inwestorzy. Taki stan rzeczy wpływa niezwykle pozytywnie na rynek systemów zasysających, bo daje to możliwość ich wiarygodnego porównania. Producenci zgodnie z wytycznymi normy zobligowani są do podawania technicznych parametrów granicznych dla produkowanych wyrobów. Zapis ten wyraźnie wpływa na urealnienie podawanych informacji, które niejednokrotnie były fikcją marketingową. Niepełne czy niewiarygodne informacje mogą być przyczyną niewłaściwego zaprojektowania instalacji bazującej na urządzeniach, które nie spełniają wymaganych parametrów, takich jak chociażby maksymalna liczba otworów, czas transportu zgodnie z wymaganą klasą czy też czułość systemu.
Nieprawidłowości mogące wynikać z niekompletnych informacji bezpośrednio rzutują na kompetencje projektanta i mogą zwiększyć koszty inwestycyjne.
Projektant w łatwy sposób zweryfikuje, czy dane urządzenia mają znak CE, i z wybranych systemów dobierze ten najbardziej optymalny dla chronionego obszaru. Wymagane wsparcie techniczne jest tego gwarantem. Elementem niezwykle istotnym w procesie projektowania są odpowiednie narzędzia, które pozwalają na obliczenie instalacji i określenie kluczowych parametrów.
Inwestorzy mają wówczas pewność, że zastosowane urządzenia będą działały i chroniły ich mienie z najwyższą skutecznością, wpływając tym samym na podwyższenie współczynnika sprawności ciągłości pracy, np. serwera. Dodatkowym argumentem jest możliwość negocjowania stawek ubezpieczeniowych oraz odpowiednie ich obniżanie.
Czego nabywca powinien oczekiwać od systemu zasysającego wczesnej detekcji dymu?
Zgodnie z wymaganiami normy każdy z producentów powinien zapewniać prawidłową pracę oferowanych urządzeń oraz wachlarz dodatkowych korzyści dla nabywcy. Niezbędne cechy tego systemu to:
– przydatność do wymaganej klasy oraz pokrywanej powierzchni,
– posiadanie dodatkowych cech podnoszących jego funkcjonalność,
– możliwość modelowego projektowania instalacji ssącej,
– niskie koszty ruchowe systemu, związane z materiałami eksploatacyjnymi i wymaganiami serwisowymi,
– stabilna kalibracja detektora.
Zastosowanie urządzeń
Obecnie na polskim rynku dostępne są jedynie urządzenia systemu VESDA, które mają certyfikaty CE na zgodność z normą EN-54-20. Produkowane są one przez firmę Xtralis, która jest wiodąca wśród firm produkujących systemy zasysające detekcji dymu. Firma Xtralis uzyskała dla swoich produktów prestiżowy certyfikat CPD – EC Certificate of Conformity, zgodny z normą EN-54-20.
W swojej ofercie posiada całą gamę urządzeń VESDA, na którą składają się detektory z rodziny LaserPLUS, Laser- SCANNER, LaserCOMPACT (razem z wersjami przystosowanymi do pracy w sieci MX/ZX, EB&AP), LaserFOCUS oraz urządzenia serii ICAM.
Co to jest system wczesnej detekcji dymu VESDA?
System Bardzo Wczesnej Detekcji Dymu VESDA jest to system zasysający powietrze poprzez otwory ssące w sieci głównych rur oraz kapilar. Tłoczy je do detektora w celu analizy dymu zawartego w badanym powietrzu.
VESDA jest najlepszym produktem nie tylko w swojej klasie, ale we wszystkich klasach. System VESDA zapewnia maksymalną czułość we wszystkich klasach standardu (dla różnych powierzchni i obszarów). Przewyższa inne systemy pod względem dodatkowych cech użytkowych oraz wyjątkowej funkcjonalności, co oznacza, że detektory VESDA są przydatne w najróżniejszych zastosowaniach.
Zastosowanie jednego detektora VESDA do ochrony w wielu klasach
Konfiguracja detektora umożliwia użycie jednego detektora do ochrony w wielu klasach (Rys. 3.). Alarm wstępny (ustawiony na poziomie bardzo wczesnej detekcji dymu) umożliwia szybką reakcję na poziomie dymu niewidocznego, co daje tym samym czas na reakcję obsługi. Kolejny próg alarmowy (w klasie A) wywołuje pilną reakcję obsługi na zaistniałe zdarzenie, zaś próg trzeci (w klasie C) może być sygnałem uruchamiającym procesy automatycznie, takie jak zamknięcie klap ppoż. Kolejne fazy rozwoju zagrożenia można obserwować na wyświetlaczu systemowym lub na ekranie komputera pod kontrolą programu wizualizacyjnego VSM4.
VESDA najczęściej używanym ASD
Jest kilka powodów, dla których VESDA jest najczęściej używanym ASD
- szeroki asortyment produktów, spośród których można wybrać najbardziej odpowiedni produkt dla danego zastosowania,
- szeroki zakres dynamicznej czułości (od 0,005 do 32 %/m).
- filtrowanie powietrza dla ochrony optyki, która utrzymuje sprawność głowicy detekcyjnej,
- stała kalibracja zapewniająca stabilną pracę detektora przez szereg lat,
- stały monitoring powietrza (wykrywanie zmian natężenia przepływu powietrza spowodowanego przerwaniem lub zatkaniem rurociągu, a także otworów ssących oraz alarmowanie o tym, utrzymanie stabilności pracy w czystych oraz brudnych środowiskach, obecność czujników monitorujących przepływ powietrza w każdym rurociągu),
- bezkonkurencyjnie pojemna pamięć historii zdarzeń, która jest wykorzystywana przy serwisowaniu i analizie zdarzeń,
- sieć komunikacyjna (VESDAnet) dla obsługi całej gamy urządzeń oraz centralnego systemu monitorowania i diagnostyki,
- profesjonalne wsparcie techniczne i handlowe lokalnych dystrybutorów,
- przejrzyste arkusze danych, aby można było łatwo określić przydatność naszych detektorów według klasyfikacji normy EN-54-20, np. klasa A (30 otworów), klasa B (60 otworów) i klasa C (100 otworów),
- narzędzie modelowego projektowania instalacji ssącej (ASPIRE2) dla wspomagania projektantów.
Na naszych stronach internetowych będziemy przekazywać Państwu praktyczne wskazówki, dotyczące używania tego standardu. Będą to:
- przykłady (np. jak wyrazić wymagania wobec systemu, używając terminologii normy EN 54-20),
- porady (np. jakiej klasy użyć dla zabezpieczenia różnych obszarów),
- rekomendacje (np. jak stosować się do EN-54-20, żeby spełnić wymagania dla wykonania systemu bardzo wczesnej detekcji dymu),
- analizy określonych przypadków instalacji, zamontowania i testowania zgodnych z EN-54-20.
Mariusz Konik
Vision Polska
Polski Kanał Dystrybucyjny Urządzeń VESDA
www.visionpolska.pl
Zabezpieczenia 4/2009