Pobierz
najnowszy numer

Newsletter

Zapisz się do naszego Newslettera, aby otrzymywać informacje o nowościach z branży!

Jesteś tutaj

Czujki do dodatkowej ochrony

Printer Friendly and PDF

Dla większości osób na co dzień zajmujących się wykonywaniem systemów alarmowych typowy system służy przede wszystkim do wykrywania włamania i napadu. Najprostsze systemy są wyposażane w czujki ruchu, uzupełnione dodatkowo ochroną obwodową w postaci czujek magnetycznych, jednak możliwości współczesnych central alarmowych i czujek, które do niedawna były uważane za nietypowe, zwiększają funkcjonalność systemu. Przykładem dodatkowej funkcji może być ostrzeganie o pojawieniu się zagrożenia pożarem lub niebezpiecznych gazów.

Zarówno budynki mieszkalne, jak i budynki, w których prowadzi się działalność gospodarczą mogą być narażone na szereg zagrożeń. Zagrożenie może pojawić się na skutek awarii, na przykład uszkodzenia instalacji wodnej lub rozszczelnienia instalacji gazowej. Może też być efektem błędu ludzkiego, na przykład zapomnienia o pozostawieniu włączonego żelazka. Niezależnie od przyczyny najbardziej skutecznym sposobem zapobieżenia tragedii lub przynajmniej ograniczenia jej skutków jest wczesne wykrycie zagrożenia i odpowiednia reakcja. Właśnie taka jest rola czujek do dodatkowej ochrony.

Typowym wypadkiem jest zalanie mieszkania spowodowane uszkodzeniem instalacji wodnej w domu. Szczególnie duże zagrożenie powodują elastyczne wężyki doprowadzające wodę, które zużywają się i mogą pęknąć po kilku latach eksploatacji. Jeżeli przydarzy się to w trakcie nieobecności domowników, w ciągu kilkudziesięciu minut mieszkanie może zostać doszczętnie zniszczone. Uszkodzeniu mogą ulec nie tylko podłogi, meble i inne wyposażenie, ale także mury, które w następstwie mogą wymagać długotrwałego, uciążliwego suszenia.

Uzupełnienie systemu alarmowego o czujki zalania, zainstalowane jak najbliżej instalacji wodnych, umożliwia odpowiednio wczesne wykrycie awarii. Wybierając miejsce montażu czujki, należy znaleźć miejsce, w którym w razie awarii zacznie gromadzić się woda. Warto zadbać o to, żeby czujka nie była narażona na przypadkowe zamoczenie, na przykład w trakcie mycia podłogi wilgotnym mopem.

System może nie tylko powiadomić o zalaniu, ale także, wykorzystując możliwości nowoczesnych central alarmowych, poprzez odpowiednio skonfigurowane wyjścia, wysterować elektryczny zawór odcinający dopływ wody, zapobiegając w ten sposób dalszemu zalewaniu pomieszczenia.

Inne pospolite zagrożenie jest stwarzane przez niebezpieczny gaz. Właściwie dobrane czujki gazu mogą zareagować nawet na niewielką ilość niebezpiecznej substancji, zanim jej stężenie osiągnie poziom krytyczny z punktu widzenia bezpieczeństwa. Sygnał z czujek alarmowych uruchomi sygnalizację ostrzegawczą, a dodatkowo może powiadomić osoby mogące zainterweniować w sytuacji zagrożenia. Tam, gdzie jest to możliwe, elektrycznie sterowany zawór może odciąć dopływ gazu, a system wentylacji zadba o wymuszone przewietrzenie pomieszczenia.

W typowych sytuacjach największe zagrożenie jest stwarzane przez kilka określonych rodzajów gazów. Jednym z nich jest tlenek węgla. Związek ten może powstać w warunkach niepełnego spalania związków węgla (zarówno paliw gazowych, ciekłych, jak i stałych) w atmosferze ubogiej w tlen.

Do takiego niepełnego spalania w otwartym palenisku dochodzi, gdy dopływ świeżego powietrza jest ograniczony (na przykład w przypadku niedrożności otworów wentylacyjnych). Powstający wówczas tlenek węgla jest bardzo niebezpieczny, gdyż jest bezbarwny, bezwonny i nie ma działania drażniącego – człowiek nie jest w stanie go wyczuć. Jego szkodliwe działanie polega na zablokowaniu mechanizmów transportu tlenu w organizmie, co doprowadza do trwałego kalectwa lub śmierci wynikającej z niedotlenienia organizmu.

Czujki tlenku węgla, których zadaniem jest jego skuteczne wykrywanie, powinny być umieszczone blisko miejsca, w którym występuje proces spalania, na przykład przy kotle w kotłowni, blisko podgrzewacza wody czy kominka. Zwykle czujki czadu są instalowane nisko, ze względu na występowanie tego gazu łącznie z cięższym od powietrza dwutlenkiem węgla, co przyśpiesza jego wykrycie.

Innym gazem, który może stanowić potencjalne zagrożenie, powszechnie wykorzystywanym w gospodarstwach domowych, jest gaz ziemny, którego głównym składnikiem jest metan. Jest wykorzystywany przede wszystkim jako paliwo do ogrzewania budynków, podgrzewania wody użytkowej czy w kuchenkach gazowych.

Zagrożenie z nim związane wynika z tego, że gaz ziemny zmieszany z powietrzem już przy stężeniu ok. 15% tworzy silnie wybuchową mieszaninę. Jego niekontrolowane ulatnianie się może wynikać z awarii technicznej, na przykład z rozszczelnienia się lub błędnej obsługi instalacji. Gaz ziemny jest substancją bezwonną, dlatego ze względów bezpieczeństwa do paliwa gazowego dodawane są charakterystyczne substancje zapachowe. Jako substancja lżejsza od powietrza gromadzi się w górnych częściach pomieszczenia, dlatego czujki należy montować wysoko, możliwie blisko miejsca, z którego może się ulatniać.

Podobne zagrożenie wynika z obecności mieszaniny propan-butan (LPG), często wykorzystywanej tam, gdzie nie ma połączenia z gazociągami doprowadzającymi gaz ziemny.

Ponieważ LPG jest wykorzystywany jako paliwo do silników spalinowych, miejscem zagrożonym wyciekiem tej mieszaniny jest garaż. W przeciwieństwie do gazu ziemnego propan-butan jest substancją cięższą od powietrza, dlatego czujki przeznaczone do jego wykrywania powinny być instalowane nisko, ale w takim miejscu, w którym przepływ powietrza nie jest utrudniony.

Całkowicie inne zagrożenie stwarzają gazowe mieszaniny o właściwościach usypiających, które bywają stosowane przez włamywaczy do usypiania mieszkańców okradanych domów.

Użycie czujek wykrywających tego typu chemikalia może zapewnić domownikom wczesne ostrzeżenie, dzięki któremu będą mieli czas na opuszczenie zagrożonych pomieszczeń i wezwanie pomocy. Wybierając miejsca montażu tego typu czujek, należy wziąć pod uwagę zwyczaje domowników. Trzeba zainstalować je tam, gdzie przebywają najczęściej, na przykład w sypialni czy salonie.

Kolejny rodzaj zagrożenia, który może być wykrywany przez standardowy system alarmowy, to zagrożenie pożarem. Niewielkie obiekty często nie wymagają zastosowania w nich profesjonalnych systemów sygnalizacji pożarowej, ale warto rozważyć dodatkową ochronę zapewnianą dzięki czujkom wykrywającym rozwijający się pożar.

Do wykrywania zarzewia pożaru można wykorzystać czujki reagujące na pojawienie się dymu, ciepła lub obu tych zjawisk równocześnie. W przypadku pożarów występujących w środowisku domowym lub biurowym czujki dymu będą bardziej skuteczne niż czujki ciepła. Należy unikać instalowania ich w miejscach, w których w normalnych warunkach będzie występować zadymienie lub intensywne parowanie, na przykład w kuchni, niedaleko kuchenki, gdyż powoduje to ryzyko wywołania fałszywych alarmów.

Zainstalowanie takich dodatkowych czujek w systemie alarmowym daje w efekcie zabezpieczenie lepsze niż prosta detekcja włamania. Pomocne są możliwości nowoczesnych central alarmowych, takich centrale z rodziny INTEGRA. Aby poznać tajniki projektowania i realizacji bardziej złożonych systemów, warto wziąć udział w warsztatach, w ramach których przekazywana jest wiedza teoretyczna i praktyczna. Dobrym pomysłem może być udział w zajęciach Akademii SATEL. Serdecznie zapraszamy. Szczegóły znajdą Państwo na stronie www.satel.pl w zakładce WSPARCIE TECHNICZNE/szkolenia.

 

Michał Konarski 
Kierownik Działu Badań SATEL

 

Zabezpieczenia 4/2013

fot1

Fot. 1. Zadaniem czujki FD-1 jest wczesne wykrycie wycieku wody

fot2

Fot. 2. Tlenek węgla, zwany potocznie czadem, jest substancją silnie trującą, której człowiek nie jest w stanie wykryć ze względu na jego bezwonność i brak drażniącego oddziaływania. Czujka DG-1 CO pozwala skutecznie wykryć nawet niewielką ilość tej substancji, zanim jej obecność stanowi zagrożenie

fot3

Fot. 3. Dzięki szybkiej reakcji na ulatnianie się gazu ziemnego czujka DG-1 ME może uchronić przed tragedią. Zadziała ona szczególnie skutecznie wtedy, gdy zostanie umieszczona pod sufitem

fot4

Fot. 4. Inaczej niż w przypadku metanu, propan-butan jako gaz cięższy od powietrza będzie pojawiał się najpierw przy podłodze, dlatego czujki DG-1 LPG powinny być instalowane nisko

fot5

Fot. 5. Czujka DG-1 TCM jest urządzeniem wykrywającym obecność substancji usypiających zawierających chloroform

fot6

Fot. 6. ASD-110 jest bezprzewodową czujką dymu i ciepła, która współpracuje z systemem ABAX. Zastosowanie jej w połączeniu z centralą umożliwia błyskawiczne powiadomienie o wykryciu pożaru, a także uruchomienie urządzeń gaszących

 

Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie tekstów bez zgody redakcji zabronione / Zasady użytkowania strony