CRT czy LCD?

Zadaniem systemów telewizji dozorowej jest przekazanie obrazu. Pod tym kątem wybiera się kamery, dopasowując ich parametry do warunków, w jakich będą pracowały. Nie mniej istotny jest wybór monitorów w centrum monitoringu. Aktualnie większość systemów wyposaża się w monitory LCD, rezygnując monitorów kineskopowych. Czy słusznie?

CRT (Cathode-Ray Tube) to technologia monitorów ki­neskopowych, w których do wyświetlenia obrazu używa się wiązki elektronów, która pada na luminofor, powodując jego świecenie. Jest to technologia rozwijana od 1924 roku. W JVC pierwszy telewizor tego typu skonstruowano w 1939 roku. Monitory CRT znakomicie sprawdzają się w nowoczesnych systemach nadzoru. Z jednej strony obraz z kamer z systemu CCTV musi być ostry, z żywymi kolorami, przekaz obrazu w trybie live musi odbywać się bez migotania, ale z drugiej strony wymaga się, by monitor w odpowiedni sposób wyświetlał menu tekstowe, jakie jest przekazywane przez rejestratory wideo (DVR/NVR). Monitory CRT speł­niają powyższe wymagania, a przy tym są atrakcyjne cenowo.

Zaletami takich monitorów są:

• wysoki kontrast,
• wierne oddanie kolorów (prawidłowy poziom czerni),
• szeroki kąt widzenia,
• bardzo dobre odwzorowanie dynamicznych scen.

Technologia kineskopowa ma również swoje wady:

• znaczne gabaryty,
• małe niedokładności geometrii w narożnikach,
• efekt migotania,
• wyższe zużycie energii w porównaniu do LCD,
• podwyższenie temperatury w pomieszczeniu w wyniku wydzielania ciepła przez monitory.

Pomimo tych wad monitory CRT są bardzo chętnie stoso­wane tam, gdzie priorytetem jest uzyskanie ostrego obrazu
o dużym zakresie dynamiki i wierne oddanie kolorów.

Wyświetlacz ciekłokrystaliczny, LCD (ang. Liquid Crystal Display) – to urządzenie wyświetlające obraz, którego zasada działania oparta jest na zmianie polaryzacji światła na skutek zmian orientacji cząsteczek ciekłego kryształu pod wpływem przyłożonego pola elektrycznego.

Technologia ciekłych kryształów została odkryta przez botanika T. Reinitzera w 1888 roku. Jednak dopiero w 1969 roku zjawiskiem tym zainteresowała się firma Radio Corporation of Ame­rica, która skonstruowała wyświetlacz ciekłokrystalicz­ny i jako pierwsza na świecie wdrożyła w praktyce rozwią­zanie wykorzystujące właści­wości ciekłych kryształów. Wyświetlacze LCD działają na zasadzie rotacji płaszczy­zny polaryzacji. W 1973 roku George Gray odkrył ciekłe kryształy stabilne w tempe­raturze pokojowej i pod nor­malnym ciśnieniem. Od lat 70. XX wieku stosujemy wy­świetlacze LC (liquid crystal) w zegarkach, kalkulatorach i wielu innych urządzeniach.

Wszystkie rodzaje wyświe­tlaczy ciekłokrystalicznych składają się z czterech pod­stawowych elementów:

• komórek, w których zato­piona jest niewielka ilość ciekłego kryształu,
• elektrod, które są źródłem pola elektryczne­go działającego bezpośrednio na ciekły kryształ,
• dwóch cienkich folii, z których jedna pełni rolę polary­zatora a druga analizatora,
• źródła światła.

Wyświetlacze LCD buduje się z ciekłych kryształów o strukturze nematycznej. Są to sztywne nitki, zmieniają­ce położenie pod wpływem przyłożonego pola elektrycz­nego. Zmieniając swe ułożenie, powodują polaryzację padającego światła. LCD nie emituje światła (przeciwnie niż wyświetlacze w technologii plazmowej), ale działa jak filtr, który przepuszcza światło. Lampa fluoroscencyjna emituje światło koloru białego, które przechodzi przez ciekłe kryształy, w których przy pomocy filtra jest mu nadawany odpowiedni kolor. Efektem tego jest opóźnie­nie w przełączaniu obrazu. Aby poprawić jakość obrazu, zaczęto stosować technologię TFT. Tranzystor przyspiesza przełączanie obrazu oraz opóźnia rozładowywanie ładun­ków kondensatora. Matryce LCD/TFT nazywane są ak­tywnymi, a obraz wyświetlany za ich pomocą jest bardziej kontrastowy oraz bez efektu migotania.

Plusy monitorów LCD/TFT:

• małe gabaryty,
• odporność na wpływ pola elektromagnetycznego,
• niskie zużycie energii elektrycznej,
• nie powodują nagrzewania pomieszczeń,
• brak efektu migotania,
• możliwości wizualizacji wielkoformatowej.

Minusy TFT:

• niski kontrast, zależny od kąta oglądania,
• obraz dynamiczny jest nieostry.

Dużą zaletą stosowania monitorów LCD jest możliwość wizualizacji wielkoformatowej. Aktualnie w ofercie firmy JVC Professional pojawiły się monitory LCD o przekąt­nych 46", 52" oraz 65". Ich najważniejsze cechy to roz­dzielczość Full HD (1920x1080) oraz przystosowanie do pracy ciągłej. Jest to parametr niezwykle istotny w syste­mach CCTV.

Jaki rodzaj monitora wybrać do systemów CCTV?

Jeśli priorytetem jest uzyskanie ostrego, bardzo kontra­stowego obrazu z wiernym oddaniem kolorów i prawidłową czernią, to monitory CRT są nadal niepokonane. Dodatko­wo, z racji dopracowania technologii istniejącej od wielu lat na rynku, urządzenia te są bezawaryjne (średni czas pracy bezawaryjnej MTBF monitora JVC TM-A140EA to pra­wie 10 lat). Korzyścią dla klientów są również niższe ceny w porównaniu do monitorów LCD. Skąd zatem popular­ność technologii LCD? Decydują o niej głównie małe gaba­ryty, aktualnie istotną przewagą jest również przekątna do 65", niedostępna dla monitorów CRT. Pamiętajmy jednak, że urządzenia w systemach telewizji dozorowej muszą pra­cować w trybie ciągłym (24/7), więc należy wykorzystywać rozwiązanie profesjonalne, przystosowane do takiej pracy. Większość komputerowych monitorów LCD nie spełnia tego warunku.

Sławomir Janiso
Radioton

Zabezpieczenia 3/4/2008