Urządzenia do kontroli dostępu istotne z punktu widzenia aranżacji wnętrz

Firmy instalacyjne zajmujące się techniczną ochroną obiektów, mienia i osób, a szczególnie integratorzy systemów bezpieczeństwa, działają w czasach dynamicznego rozwoju technologii informatycznych. Do dyspozycji mają obecnie dziesiątki coraz to nowocześniejszych urządzeń i dedykowanego oprogramowania w swojej branży. Ponadto, dzięki gwałtownemu postępowi w telekomunikacji – w tym stale bezpieczniejszemu i szybszemu przesyłaniu dużych ilości informacji przez sieci lokalne (LAN) i rozległe (WAN), coraz częściej wykorzystujące łącza światłowodowe – rośnie liczba systemów zarządzania bezpieczeństwem (SMS) w stosunku do klasycznie rozumianych systemów bezpieczeństwa. W zdecydowanej większości systemy SMS powstały na skutek modyfikacji dostępnych na rynku systemów kontroli dostępu. Dlatego niezależnie od integracji poszczególnych komponentów, np. telewizji dozorowej CCTV czy sygnalizacji włamania i napadu, najważniejsza w takiej instalacji pozostaje nadal kontrola dostępu.

Jak w każdym łańcuchu, także w przypadku systemu bezpieczeństwa jakość poszczególnych jego ogniw stanowi o niezawodności całego rozwiązania. Skuteczna kontrola ruchu osób w danym obiekcie realizowana jest ostatecznie na poziomie oprogramowania zarządzającego oraz monitorującego jednostki centralnej systemu, ale zależy w znacznej mierze od sprawności poszczególnych urządzeń. Oferta producentów jest bardzo zróżnicowana technologicznie, jakościowo i cenowo, ale dla każdej dbającej o swój wizerunek firmy instalującej system bezpieczeństwa najważniejszym kryterium pozostaje niezawodność i funkcjonalność stosowanych urządzeń.

Trzema ważnymi elementami w obrębie systemu kontroli dostępu, istotnymi z punktu widzenia aranżacji wnętrz, są: bramki, czytniki zbliżeniowe oraz urządzenia do kontroli porządkowej, tj. stosowane w pojedynczych wejściach do pomieszczeń.

Bramki

Bramka to podstawowe urządzenie wspomagające selekcję wszystkich użytkowników systemu kontroli dostępu, a także osób wchodzących do danego obiektu i wychodzących z niego.

Przydatność tych urządzeń zależy oczywiście od rodzaju i wielkości chronionego obiektu oraz stopnia wymaganego bezpieczeństwa. Ich instalacja nie wszędzie jest możliwa czy też konieczna, ale są obecnie coraz powszechniejsze. Jest to ważny element systemu bezpieczeństwa, ale też narzędzie porządkujące ruch osób. Stosuje się je w takich miejscach jak: biurowce, kompleksy handlowe, budynki użyteczności publicznej, dworce, urzędy, lotniska, obiekty sportowe i rekreacyjne etc. Wybierając dostawcę bramek, należy uwzględnić wiele kryteriów, w tym: jakość i różnorodność oferowanych przez danego producenta rozwiązań, ich niezawodność, stosowane materiały, cena, dostosowanie do warunków atmosferycznych (temperatura i wilgotność otoczenia, możliwość pracy w terenie otwartym), estetyka i referencje wynikające z doświadczenia w tej branży.

Mając na uwadze powyższe, z pewnością polecić można produkty brytyjskiej firmy Radford. Należy ona do międzynarodowego holdingu ITABmk Ltd. (http://www.itabmk.com ) i od wielu lat umacnia swoją pozycję na rynku międzynarodowym. Radford oferuje duży wybór niezbędnych urządzeń, które pozwalają na funkcjonalne, estetyczne oraz ekonomiczne zaplanowanie bezpiecznej przestrzeni wejściowej i wyjściowej w każdym obiekcie. Produkty tej firmy obejmują wszystkie cztery główne grupy urządzeń, a mianowicie: bramki uchylne, klasyczne bramki obrotowe, wysokie bramki do kontroli specjalnej oraz wyposażenie uzupełniające.
W tej pierwszej kategorii Radford oferuje wiele mechanicznych i automatycznych (sterowanych) bramek uchylnych, jedno- i dwukierunkowych, w tym dwa główne ich typy: Eurogate i Rotogate. Oba występują w kilku estetycznie zaprojektowanych odmianach, a ich ramiona mogą być standardowe – tj. wykonane z wygiętych rur stalowych, lub pełne – ze szkła hartowanego. Trwałe bramki uchylne firmy Radford można stosować jako element główny albo porządkujący kontroli dostępu, a także jako wyjścia ewakuacyjne albo uzupełniające inne bramki systemu.

Grupa druga omawianych tu urządzeń obejmuje najpowszechniej stosowane, półpełne bramki obrotowe. Dlatego w bogatej ofercie firmy Radford znajdziemy zarówno urządzenia mechaniczne, jak i automatyczne oraz napędzane siłownikami elektrycznymi (z regulacją szybkości ruchu), jedno- i dwukierunkowe, z opcjami ewakuacyjnymi (dwa lub trzy opadające albo łamane ramiona). Te ładne i niezawodne bramki zaprojektowano jako wolnostojące (pojedyncze i przyścienne) oraz do instalacji grupowej, np. w szeregach. Główne ich typy to: TriFlo – w odmianach Sentry, Console i Concept, urządzenia Elite – w tym Elite Ultra, a także bramki Radstar i Premier. Na szczególną uwagę zasługują unikatowe, eleganckie bramki obrotowe typu Opus, o nietypowej, ergonomicznej konstrukcji kołowej wykorzystującej gięte ramiona ze stali i przegrody z hartowanego szkła. Najnowszym produktem z tej grupy jest dwustronna, automatyczna bramka typu Fast-Trak, w której przegrodę fizyczną – tj. klasyczne ramiona lub przeszklenia – zastąpiono wiązką podczerwieni, co znacznie przyspiesza i ułatwia przechodzenie. Jak sama nazwa wskazuje, urządzenie to przeznaczone jest do szybkiej kontroli ruchu osób, zwłaszcza przemieszczających się w znacznej liczbie. Bramka Fast-Trak umożliwia również dokładną analizę statystyczną ruchu osobowego, co pozwala na zastosowanie skuteczniejszych metod rozładowania tłoku na wejściach i wyjściach w godzinach szczytu.

Z kolei do bramek specjalnych Radford zalicza się ich trzy typy: Astral, Ecco i Forum. Te wysokie bramki, o specjalnie wzmocnionej konstrukcji, przeznaczone są do skutecznej, ścisłej ochrony zewnętrznej i wewnętrznej danego obiektu lub terenu przed osobami niepożądanymi. Konstrukcja bramek wymusza ruch pojedynczy i pozwala na zablokowanie w nich intruza stwarzającego potencjalne zagrożenie. Również i te bramki występują w wersjach jedno- i dwukierunkowych, z napędem i czujnikami ruchu regulującymi szybkość pracy. Mimo spełniania surowych wymogów bezpieczeństwa, bramki specjalne Radford są jak zawsze estetyczne i dobrze komponują się z każdym rodzajem otoczenia.

Wreszcie czwarta z omawianych tu grup: urządzenia i osprzęt komplementarny. Przykładowo, planując kontrolę dostępu do jakiegoś obiektu zamkniętego, np. biurowca, musimy często uzupełnić otoczenie bramek elementami dodatkowymi. Powinny one być z jednej strony funkcjonalne (jako przegrody) – a z drugiej, pod względem estetycznym pasować do przyjętych rozwiązań urządzeń głównych. Dlatego też firma Radford oferuje standardowe i nietypowe urządzenia przeznaczone do tego celu: od modularnych, dostosowanych wymiarami do potrzeb danego miejsca barierek oraz poręczy ze stali lub hartowanego szkła, przez specjalne postumenty do montażu czytników kart, do przenośnych lub stałych słupków i separatorów taśmowych (ustawianie i porządkowanie kolejek osób). Wszystkie te elementy wyposażenia pozwalają na skuteczne i ergonomiczne zagospodarowane każdego miejsca na potrzeby systemu kontroli dostępu.

Warto podkreślić, że wszystkie bramki oraz urządzenia uzupełniające Radford projektowane są przez specjalistów tej firmy i są produkowane z najwyższej jakości materiałów oraz komponentów. Dominuje charakterystyczna dla takich produktów stal nierdzewna, ale dostępne są również urządzenia z trwałymi powłokami lakierniczymi lub estetyczne tworzywa sztuczne w różnych kolorach. Umożliwia to architektom i plastykom harmonijne oraz przyjazne dla użytkownika skomponowanie wystroju każdego chronionego wnętrza lub otoczenia.

Czytniki

Stanowią one kolejny z trzech głównych komponentów, istotnych dla sprawnego rozwiązania kontroli dostępu, w tym obsługi opisanych wyżej bramek wejściowych. Najczęściej są to czytniki zbliżeniowe, współpracujące z kartami pasywnymi (coraz rzadziej aktywnymi lub magnetycznymi) oraz, w niektórych aplikacjach, z różnego rodzaju innymi transponderami – np. w formie breloków czy żetonów.

Tworząc system kontroli dostępu od podstaw, można oczywiście wykorzystać właściwie każdy istniejący na rynku produkt danego rodzaju. Wybór jest tu jednak często celowo i świadomie ograniczany przez producentów oprogramowania zarządzającego oraz sterowników (kontrolerów) do konkretnego typu urządzeń lub producenta. Ale nawet wtedy, a zwłaszcza w sytuacji rozbudowy albo podwyższania standardu istniejącego systemu, możliwe jest dobranie funkcjonalnych czytników, łatwych do adaptacji. Te cechy gwarantują produkty firmy Idesco Oy z Finlandii (http://www.idesco.fi ).

Już na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku młodzi, utalentowani inżynierowie tej spółki – powstałej w roku 1989, a czerpiącej z doświadczeń tego samego parku technologicznego co telekomunikacyjny gigant Nokia – dali się poznać jako doskonali projektanci, innowatorzy, a wkrótce także producenci zaawansowanych technologicznie czytników, modułów, transponderów i kart do nowej wtedy dziedziny RFID (ang.: Radio Frequency Identification) – tj. identyfikacji zbliżeniowej drogą radiową. Firma Idesco Oy jest zatem jednym z pionierów tej branży na świecie. Nic dziwnego, że już w roku 1990 – jako pierwsza – zastosowała praktycznie w nowej technologii rozwiązanie tzw. R/W (ang.: Read/Write), tj. bezstykowego odczytu informacji z nośnika (karty) i równoczesnego zapisu na nim.

Obecnie Idesco oferuje, między innymi, bardzo duży wybór czytników do aplikacji przemysłowych (w zakresie 24 – 125 kHz), np. typ Microlog – stosowany w logistyce, magazynach, służbie zdrowia, systemach płatniczych etc., specjalistyczne czytniki EX – jako jedyne w tej klasie dopuszczone do pracy w środowiskach niebezpiecznych (zakłady chemiczne, magazyny paliw, rafinerie, petrochemia) oraz czytniki IR (4110 B, 6070 B, 4060, 4000, 4030 B i moduły IM 4000) – wszystkie stosowane w przemyśle motoryzacyjnym, systemach automatyki przemysłowej, kontroli czasu pracy, magazynach, do rozwiązań logistycznych (transport) itp.

Jednak z punktu widzenia typowych systemów kontroli dostępu dla osób, co stanowi przedmiot niniejszego tekstu, najbardziej interesujące są niewielkie gabarytowo, nowoczesne, trwałe i atrakcyjne cenowo czytniki typu Access, na karty zbliżeniowe i (lub) klawiaturę kodującą. Firma Idesco stworzyła je w roku 2001. Początkowo występowały głównie w technologii 125 kHz, ale obecnie wykorzystują raczej technologię 13,56 MHz, wprowadzoną przez Idesco Oy już w 1997 roku, a coraz powszechniej stosowaną przez głównych producentów systemów kontroli dostępu.

Najważniejszą zaletą czytników Idesco Access jest ich wielofunkcyjność, osiągnięta dzięki połączeniu wielu technologii w jednym czytniku. Te wysokiej jakości, estetycznie zaprojektowane i niezawodne urządzenia odczytują kody identyfikacyjne standardów Philips Mifare, I-Code, Inside PicoTag oraz większości już stosowanych lub planowanych do wprowadzenia transponderów, zgodnych z normą ISO 15693, takich jak ST, Tag-i, Infineon itd. Interfejsy do standardów Clock and Data, Wiegand (26, 32, 64, 66 b) i RS (232/485/422) umożliwiają stosowanie czytników w większości rozwiązań kontroli dostępu. Warto w tym miejscu podkreślić, że czytniki Idesco Access dostępne są również w uznanych powszechnie technologiach HID oraz Legic, umożliwiając współpracę z kartami zbliżeniowymi tych producentów. Najnowszym produktem firmy Idesco Oy jest biometryczny czytnik Access MFinger. Może on występować jako terminal autonomiczny albo komponent zwiększający poziom bezpieczeństwa większego systemu kontroli dostępu. MFinger wykorzystuje trzy typy identyfikacji: linie papilarne (od dwóch do sześciu wzorców odcisku palca na jednego użytkownika), kartę zbliżeniową (w technologii Mifare) oraz kod PIN (od trzech do dziesięciu cyfr).

Trwałość układów elektronicznych i odporność obudowy, wykonanej ze specjalnych żywic, gwarantuje ich funkcjonowanie nawet w trudnych warunkach otoczenia (w temperaturach od -40°C do +55°C). Czytniki można instalować bez izolacji bezpośrednio na powierzchniach metalowych. Równie trwałe oraz innowacyjne są czytniki z klawiaturą, której opatentowane rozwiązanie opiera się na braku części ruchomych, dzięki czemu jest ona odporna na wandalizm i nie wymaga konserwacji. Oprócz czytników dostępne są również same moduły zbliżeniowe, co ułatwia instalację w trudniejszych (brak miejsca) lub nietypowych warunkach (np. ukrywanie ich pod panelami sterującymi wind).

Do wszystkich zalet tych wielofunkcyjnych czytników należy dodać niespotykaną w branży elastyczność w podejściu do potrzeb klienta oraz szybkość działania ich producenta. Idesco Oy stawia sobie za punkt honoru sprostanie wszelkim wymaganiom potencjalnych użytkowników. Oferta tej firmy obejmuje dostawy obudów w określonych kolorach palety RAL, opracowanie dla konkretnej aplikacji czytników dwusystemowych (np. Legic i Mifare w jednym), a także wiele obudów specjalnych – w drewnie (Exclusive Woody – w tym z wygrawerowanym logo czy nazwą klienta), w kamieniu (wersja Rock) oraz czytniki specjalne typu Quattro – do szybkiego montażu w standardowej europuszce instalacji elektrycznej.

Autonomiczna kontrola porządkowa

Firma Timelox (http://www.timelox.com ) to szwedzki producent należący do grupy Solid, funkcjonującej w ramach znanego, międzynarodowego holdingu Assa Abloy, światowego lidera w dziedzinie mechanicznych i elektronicznych urządzeń oraz systemów do kontroli dostępu, zamknięć i bezpieczeństwa technicznego. Od połowy lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku buduje swoją pozycję przodującego dostawcy autonomicznych zamków elektronicznych i systemów bezprzewodowej kontroli dostępu, obsługiwanych kartami magnetycznymi oraz mikroprocesorowymi (tzw. chipowymi) – a obecnie także kartami zbliżeniowymi – jak również klawiaturą. Znajdują one coraz powszechniejsze zastosowanie nie tylko w branży hotelarskiej – dla której zresztą zostały stworzone i gdzie zdecydowanie dominują nad systemami przewodowymi – ale także w obiektach biurowych, urzędach, zakładach przemysłowych, a nawet w bankach.

Systemy liniowe kontroli dostępu – zwłaszcza rozbudowywane w istniejących już i zagospodarowanych obiektach – mają dwie cechy, które bywają uciążliwe dla ich właścicieli oraz użytkowników: kłopotliwe wykonanie okablowania i montażu oraz koszty dodatkowe, np. oprogramowania, sterowników, czytników i urządzeń wykonawczych (rygli elektrycznych etc.). Zdecydowanie tańsze i właściwie bezproblemowe w instalacji porządkowej kontroli dostępu – tj. na pojedynczych drzwiach do poszczególnych pomieszczeń zlokalizowanych wewnątrz chronionych liniowo stref – jest zastosowanie zamków autonomicznych (bezprzewodowych).

Niezawodne, ergonomiczne, niedrogie i estetyczne zamki Timelox – wyposażone w mikroprocesor, obwód kontrolny sygnalizujący niski poziom napięcia, moduł pamięci oraz zegar kwarcowy – zasilane są jedną baterią o napięciu 9 V co zależnie od przeznaczenia zamka wystarcza na rok, a nawet na kilka lat. Oprócz wersji tradycyjnej, tj. z klamką, zamki elektroniczne występują również jako czytniki naścienne Wallox przeznaczone do montażu wewnątrz budynku – np. obok drzwi lub na ich ościeżnicy, oraz Wallox E, skonstruowane specjalnie do pracy na zewnętrz obiektu (wyposażone w grzejnik do zabezpieczenia przed wilgocią oraz mrozem). Czytniki Wallox mogą sterować każdym rodzajem zamknięcia (elektrozaczep, bramka obrotowa, zwora, szlaban itp.). Wszystkie wymienione typy zamków rodziny Timelox oferowane są standardowo w kilku atrakcyjnych wersjach obudowy (mosiądz, chrom, lakiery kolorowe), dzięki czemu można zharmonizować je z każdym wystrojem wnętrza.

Potencjalni użytkownicy systemów Timelox mają do wyboru wiele zróżnicowanych funkcjonalnie rozwiązań bezprzewodowej kontroli dostępu, z których każde oferuje kilka opcji sprzętowych i konfiguracyjnych. Jeżeli planowane jest objęcie kontrolą niewielkiej liczby drzwi (od jednych do np. kilkorga), z powodzeniem można zbudować system stosujący najprostsze zamki: Timelox Access (TLA) – na same karty magnetyczne, działające jak klucze, oraz TL Office (TLO) – na karty oraz klawiaturę PIN. Ich moduły pamięci zapisują informacje o 100 ostatnich wejściach, w tym dane użytkownika (numer karty lub kod), datę oraz godzinę. Informacje te można odczytać za pomocą prostego w obsłudze komunikatora i przenieść do bazy danych w komputerze.

Jeżeli zamków jest więcej lub wymagany jest zapis większej liczby zdarzeń, można sięgnąć po system TL Company (TLC), wyposażony we własne oprogramowanie (na platformie MS Windows) i koder kart magnetycznych (ręczny lub automatyczny). Za pomocą przenośnego komunikatora HCU – służącego do różnorodnych celów programujących, diagnostycznych i kontrolnych – można również zapisywać bezpośrednio do jego własnej pamięci dane dotyczące 1000 ostatnich wejść. System TLC może obsłużyć właściwie nieograniczoną liczbę drzwi. Natomiast dla swoich najbardziej wymagających klientów, szczególnie dbających o bezpieczeństwo, firma Timelox wprowadziła również z wielkim powodzeniem jedno z najnowocześniejszych i najciekawszych rozwiązań w tej klasie: dualny system Timelox Commercial (TC) oparty na elektronicznych zamkach obsługiwanych kartami mikroprocesorowymi (stykowymi) oraz magnetycznymi, pozwalający na zarządzanie oprogramowaniem systemowym za pomocą sieci komputerowej (LAN/WAN). Istotną cechą TC jest gromadzenie danych kontroli dostępu w zamkach oraz na kartach mikroprocesorowych, ponieważ każdy zamek systemowy działa nie tylko jako czytnik, ale również jako urządzenie zapisujące. Wszelkie zebrane w ten sposób informacje, obejmujące około 2000 zdarzeń, mogą być odczytywane wprost z karty lub za pomocą ręcznego komunikatora HCU, a następnie – dzięki oprogramowaniu z systemem filtrów – dowolnie przetwarzane w systemowej bazie danych. Obecnie firma Timelox wprowadziła też na rynek z powodzeniem rozwiązania autonomiczne bazujące na technologiach zbliżeniowych 13,56 MHz, co czyni tę ofertę jeszcze bardziej atrakcyjną ze względu na kompatybilność z systemami przewodowymi kontroli dostępu już na poziomie karty lub transpondera.

Podsumowanie

Można stwierdzić, że funkcjonalność, przystępna cena, niezawodność oraz walory estetyczne urządzeń Radford, Idesco i Timelox to jedynie część zalet, które sprawiają, że to idealna propozycja dla każdego rodzaju (i każdej wielkości) instytucji, zakładu, firmy, urzędu lub banku.

Jacek C. Ożarowski
Dyskret

Zabezpieczenia 3/2007