Efektywne zarządzanie systemem telewizji dozorowej w obiekcie z wieloma punktami nadzoru i dużą liczbą kamer nie może ograniczać się tylko do instalacji rejestratorów. W takiej konfiguracji trudno bowiem umożliwić poszczególnym użytkownikom pełny dostęp do zasobów systemu, tj. podglądu, odtwarzania, sterowania kamerami obrotowymi czy konfiguracji poszczególnych elementów. Na tak sformułowane założenia dotyczące systemu nadzoru wizyjnego odpowiedzią może być sieciowe oprogramowanie do zdalnego monitoringu i zarządzania rozproszoną grupą rejestratorów, np. RASplus dla rejestratorów serii 5000, system monitoringu IP (np. oprogramowanie NMS) lub zaawansowane systemy krosownicze. Dwa pierwsze rozwiązania zostały już przedstawione w poprzednich numerach magazynu Zabezpieczenia. Niniejszy artykuł poświęcony jest systemowi krosownic.
Dla wielu obiektów z ciągłym nadzorem operatorskim, w tym szczególnie dla systemów monitoringu miejskiego, w których mamy do czynienia z ręcznym sterowaniem kamerami obrotowymi, szczególnie ważny jest wymóg pracy w czasie rzeczywistym, bez opóźnień. Wymóg ten w najwyższym stopniu spełniają systemy analogowe. Jest to jedna z niewielu przewag systemów analogowych nad cyfrowymi. Aby umożliwić efektywne zarządzanie monitoringiem, system krosowniczy musi zapewnić sprawną komunikację pomiędzy poszczególnymi jego elementami: krosownicami, rejestratorami, kamerami obrotowymi i klawiaturami. Dlatego, przedstawiając system krosowniczy, należy odnieść się do wszystkich wymienionych elementów i kompatybilności między nimi.
System krosowniczy marki NOVUS, wykorzystujący krosownicę NV-MTX328 z 32 wejściami wideo i ośmioma wyjściami monitorowymi, ma strukturę modułową. Tym samym pozwala zarządzać 512 lub 128 kamerami, w zależności od sposobu konfiguracji: równoległej lub typu master/slave. Niniejsze omówienie podstawowych funkcji krosownicy wykorzystuje schemat przedstawiający autonomiczną pracę pojedynczej krosownicy (Rys.1).
Zarządzanie krosownicą jest realizowane za pomocą klawiatury NV-KBD70 oraz menu ekranowego. Do krosownicy można podłączyć do ośmiu klawiatur poprzez dwa porty RS485. Klawiaturom tym można przyporządkować odpowiednie priorytety, to znaczy jedną z klawiatur podłączoną do portu można zdefiniować jako nadrzędną. Warto podkreślić fakt, że wszyscy operatorzy klawiatur mogą sterować nimi równocześnie. Rozwiązany został problem blokowania klawiatur przez pojedynczego operatora. Krosownice mają zaimplementowany protokół N-Control. Ten sam protokół jest wykorzystany do sterowania kamerami obrotowymi (port DOME) oraz rejestratorami (port EXT). W celu zapewnienia kompatybilności z już eksploatowanymi systemami w krosownicy zostały również zaimplementowane protokoły Novus-C, Novus-C1 oraz Pelco-D i Pelco-P. Ponadto krosownica posiada port RS232, który może być wykorzystany do celów diagnostyki lub aktualizacji firmware urządzenia z poziomu PC.
Niezależnie od liczby krosownic, kamer i rejestratorów zastosowanych w systemie dostęp do poszczególnych urządzeń można uzyskać za pomocą jednej komendy. Taki tryb pracy, bardzo efektywny i przejrzysty dla operatorów, należy zdefiniować w menu krosownicy. Krosownica ma szereg programowalnych funkcji, które ułatwiają obsługę systemu: 80 sekwencji, 80 grup, 80 funkcji makro, 80 zaprogramowanych funkcji wywoływanych zgodnie z ustalonym harmonogramem. Funkcja grupy pozwala na równoczesne wyświetlenie zaprogramowanych kombinacji kamer na wszystkich ośmiu monitorach. Pozwala to na szybki dozór wybranych stref. Dla poszczególnych monitorów można również zdefiniować pełnoekranową sekwencję z różnym czasem przełączania dla poszczególnych kamer. Wykorzystując zaprogramowane poprzednio grupy, można również zdefiniować dla nich funkcję sekwencji. Powiązanie z kamerami obrotowymi zapewnia funkcja makro, umożliwiająca równoczesne wywołanie ośmiu funkcji w kamerach obrotowych (presety, patrole, trasy obserwacji) i wyświetlenie obrazów z tych kamer na ośmiu monitorach. Za pomocą harmonogramu można zautomatyzować wykonywanie wymienionych funkcji w zależności od czasu (np. inne trasy patrolowania dla kamer w godzinach pracy i poza godzinami pracy obiektu).
Krosownica wizyjna ma 16 wejść alarmowych i dwa wyjścia alarmowe oraz rozbudowane menu definiowania alarmów na wypadek utraty sygnału wizji, komunikacji z daną kamerą lub aktywacji alarmu w krosownicy slave. Dostęp do ustawień menu jest zabezpieczony 6-znakowym hasłem. Ustawienia krosownicy, w tym hasło oraz wbudowany zegar systemowy, są podtrzymywane bateryjnie. W związku z tym chwilowy brak zasilania nie powoduje utraty ustawień. Menu krosownicy jest dostępne między innymi w języku polskim.
W konfiguracji równoległej operator może kontrolować do 16 krosownic i 512 kamer obrotowych równocześnie. W tej konfiguracji wszystkie krosownice są niezależne (autonomiczne) i dodatkowo mogą być sterowane jednocześnie klawiaturami lokalnymi oraz maksymalnie czterema klawiaturami określanymi mianem globalnych.
Szczególnie interesującym trybem pracy jest konfiguracja master/slave. Konfiguracja ta pozwala na podłączenie do 128 kamer wideo (cztery krosownice slave). Wyjścia monitorowe z tych krosownic podłączone są do wejść kamerowych krosownicy master. W ten sposób obraz z dowolnej kamery w systemie można wyświetlić na dowolnym monitorze krosownicy master. W przypadku pracy z mniejszą liczbą krosownic slave pozostałe wejścia kamerowe krosownicy master mogą zostać wykorzystane do bezpośredniego podłączenia sygnałów wideo z kamer. Wszystkie elementy systemu, również rejestratory podłączone do wyjść przelotowych krosownicy slave, sterowane są z poziomu klawiatur podłączonych tylko do krosownicy master.
Wszystkie elementy łączy klawiatura systemowa NV-KBD70 do zdalnego sterowania rejestratorami, kamerami i krosownicami. Obsługuje ona następujące serie rejestratorów marki NOVUS: NV-DVR1200, NV-DVR4600, NV-DVR5000 oraz NDR-H.
Kamerami obrotowymi steruje się, wykorzystując protokoły Pelco-D, Pelco-P, Novus-C, Novus-C1 oraz N-Control. Tak duży wybór protokołów sterowania zapewnia kompatybilność z wieloma typami kamer obrotowych i zestawami typu kamera – motor-zoom. Dwa poziomy haseł – ADMINISTRATOR i USER – umożliwiają operatorom systemu ograniczenie dostępu do konfiguracji klawiatury. Szczególnie ważną funkcją dla systemów z dużą liczbą kamer jest ściąganie i zapisywanie ustawień z kamer obrotowych (data bank). Opcja ta pozwala na zgranie lub wgranie ustawień wybranej kamery. Klawiatura ma dwa banki pamięci, w których można przechowywać konfigurację kamer. Funkcja ta jest dostępna w przypadku sterowania poprzez protokoły Novus-C i Novus-C1. Przejrzysty podział 48 przycisków wielofunkcyjnych na sekcje krosownic, rejestratorów i kamer oraz 32-znakowy wyświetlacz LED umożliwiają sprawne zarządzanie złożonymi systemami.
Zastosowanie urządzeń analogowych jest jedną z możliwości w przypadku realizacji dużych systemów monitoringu wizyjnego. Obecnie w wielu obiektach systemy bazujące na krosownicach są zastępowane przez systemy cyfrowe IP. Niemniej, ze względu na brak opóźnień w dystrybucji sygnału, co jest istotnym wymaganiem, zwłaszcza ze względu na sterowanie kamerami obrotowymi, znajdują one uznanie wielu projektantów i instalatorów systemów monitoringu wizyjnego.
Patryk Gańko
NOVUS Security
Zabezpieczenia 6/2009