Pobierz
najnowszy numer

Newsletter

Zapisz się do naszego Newslettera, aby otrzymywać informacje o nowościach z branży!

Jesteś tutaj

Radiometr uniwersalny RK-100

Printer Friendly and PDF

leadPromieniowanie jonizujące będące „w służbie” człowieka czasami wymyka się spod kontroli, powodując zagrożenie zdrowia lub życia organizmów narażonych na jego działanie. W świetle ostatnich wydarzeń, związanych z katastrofą w elektrowni jądrowej Fukushima, tematyka promieniowania jonizującego jest bardzo intensywnie poruszana. Stwierdzenie obecności promieniowania w przestrzeni nie należy do zadań łatwych. Wykorzystuje się do tego celu różnego rodzaju urządzenia, w tym te bardzo popularne – uniwersalne radiometry. Polon-Alfa jest największym polskim producentem takich urządzeń, a jednym z podstawowych produktów jest radiometr RK-100 (fot. 1).

RK-100 – przeznaczenie

Radiometr RK-100 (fot. 2) jest przeznaczony do:

  • pomiaru skażeń powierzchni substancjami alfa-promieniotwórczymi,
  • pomiaru skażeń powierzchni substancjami beta-promieniotwórczymi,
  • pomiaru mocy przestrzennego równoważnika dawki promieniowania X i gamma,
  • pomiaru mocy dawki promieniowania X i gamma,
  • pomiaru dawki i przestrzennego równoważnika dawki promieniowania X i gamma.

RK-100 może służyć jako przyrząd pomiarowy wszędzie tam, gdzie wykorzystuje się źródła promieniowania. Można stosować go do wykrywania źródeł promieniowania i oceny poziomu skażeń. Ma prostą, trwałą obudowę i małą masę. Jest łatwy w obsłudze.

fot1

Fot. 1. Radiometr uniwersalny RK-100 w zestawie

fot2

Fot. 2. Radiometr RK-100 z sondą zewnętrzną

 

Radiometr RK-100 jest szczególnie przydatny w następujących zastosowaniach:

  • w kontroli granicznej i celnej oraz w ratownictwie technicznym,
  • w inspektoratach sanitarno-epidemiologicznych,
  • do kontroli skażeń i mocy przestrzennego równoważnika dawki promieniowania w transporcie kolejowym i drogowym,
  • do kontroli skażeń rąk, odzieży roboczej, powierzchni stołów roboczych w pracowniach radiobiologicznych oraz pracowniach medycyny nuklearnej,
  • do kontroli szczelności źródeł jonizacyjnych w pożarowych czujkach dymu,
  • do wszelkich pomiarów kontrolnych wykonywanych przez inspektorów ochrony radiologicznej.

RK-100 – budowa

Radiometr RK-100 jest produkowany w następujących wersjach:

  • z sondą wewnętrzną do pomiaru mocy równoważnika dawki, mocy dawki pochłoniętej, równoważnika dawki i dawki pochłoniętej promieniowania gamma oraz, po podłączeniu sondy zewnętrznej, do pomiaru skażeń powierzchni substancjami alfa-, beta- i gamma-promieniotwórczymi (fot. 3);
  • z sondą wewnętrzną oraz z sondą zewnętrzną do pomiaru mocy równoważnika dawki oraz skażeń powierzchni substancjami alfa-, beta- i gamma-promieniotwórczymi (fot. 4).
fot3

Fot. 3. Radiometr RK-100 z sondą zewnętrzną

fot4

Fot. 4. Radiometr RK-100 z dołączoną sondą zewnętrzną

 

Na przedniej ściance radiometru znajduje się wskaźnik ciekłokrystaliczny oraz klawiatura membranowa. Pojemnik baterii jest umieszczony na ściance tylnej. Na dolnej ściance znajduje się złącze do przyłączenia sondy zewnętrznej oraz, pod osłoną, nadajnik i odbiornik do komunikacji IR (w podczerwieni). Detektory sondy wewnętrznej są umieszczone przy górnej i tylnej ściance, pod wskaźnikiem. Wewnątrz obudowy zamontowany jest sygnalizator akustyczny.

RK-100 – sonda zewnętrzna (rys. 1)

Sonda zewnętrzna jest przystosowana do pomiaru:

rys1

Rys. 1. Sonda zewnętrzna

  • mocy równoważnika dawki po założeniu filtru γ (gamma); filtr ten koryguje charakterystykę
  • energetyczną γ detektora w zakresie promieniowania, dostosowując ją do charakterystyki zgodnej z jednostkami mocy równoważnika dawki (Sv/h). Filtr γ nie osłania detektora przed promieniowaniem β (beta) i α (alfa). Jeżeli istnieje taka konieczność, filtr można założyć z osłoną β lub α. Należy jednak mieć na uwadze to, że wówczas charakterystyka energetyczna w zakresie niskich energii (<80 keV) zostanie znacznie obniżona;
  • skażenia powierzchni α+β+γ w przypadku niezałożenia osłon α lub β;
  • skażenia powierzchni β+γ przy założonej osłonie α (osłona ta odcina promieniowanie α);
  • skażenia powierzchni γ przy założonej osłonie β (osłona ta odcina promieniowanie βα).

Radiometr umożliwia trzy tryby pomiaru skażeń:

  • pomiar względny wskazywany w jednostkach [s-1],
  • pomiar bezwzględny wskazywany w jednostkach [Bq/cm2],
  • pomiar bezwzględny różnicowy wskazywany w jednostkach [Bq/cm2].

Pomiary dokonywane za pomocą radiometru mogą być zapisywane w jego wewnętrznej, nieulotnej pamięci. Zawartość pamięci może być przesłana do komputera PC za pośrednictwem wbudowanego w radiometr interfejsu komunikacyjnego IrDA (łącze podczerwieni). Dane z radiometru mogą być danymi w postaci tabel pomiarów, wykresów mocy dawki lub są zapisywane w formie „drzewa”. Oprogramowanie RK-100 umożliwia również pełną konfigurację urządzenia, tak aby w maksymalnym stopniu dopasować jego charakterystykę pracy do wymagań użytkowników (ustawianie progów alarmowych itp.).

Coraz więcej zastosowań źródeł promieniowania jonizującego powoduje, że radiometry stają się bardzo popularnymi urządzeniami pomiarowymi. W sytuacjach zagrożenia oddziaływaniem promieniowania jonizującego stają się wręcz przedmiotami pierwszej potrzeby i nabierają szczególnego znaczenia dla ludzi, których to zagrożenie dotyczy.

mgr inż. Mariusz Radoszewski
POLON-ALFA

Zabezpieczenia 4/2011

Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie tekstów bez zgody redakcji zabronione / Zasady użytkowania strony